یکی از مصارف زکات، براساس آیات قرآن کریم فقرا، مساکین و بدهکاران است که روایات اسلامی، پرداخت بدهی بدهکاران و دستگیری از فقرا را یک فریضه مهم الهی معرفی می‌کند.

محبوب‌ترین اعمال

سخت نگرفتن بر بدهکار

پاداش مهلت به بدهکار

پاداش پرداخت بدهی بدهکاران

از نقاط بسیار حساس در اخلاق اسلامی حسّ تعاون و تعاضد و خدمت به مردم بخصوص خدمت به مؤمنان و صالحان است. از مجموعه تعالیم اسلامی و سیره اولیاء ـ علیهم صلوات الله ـ استفاده می شود كه پس از ادای فرایض، بالاترین وسیله برای تقرّب به خداوند متعال این خصلت نیكو است. اولیای خداوند همواره در خدمت مردم بودند و شخصاً در رفع حوایج آنان اقدام می كردند.
از قرآن مجید استفاده می شود كه آنچه به سود مردم باشد پایدار و جاوید خواهد بود و آنچه سودمند نباشد، مانند كف بر روی آب، بزودی از میان می رود و اثری از آن باقی نمی ماند. خداوند متعال می فرماید:

پیامبر مكرم اسلام (ص)

1ـ قال رَسُولُ اللّهِ - صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ - : لا تُضَيِّعُوا صَلاتَكُمْ، فَإنَّ مَنْ ضَيَّعَ صَلاتَهُ، حُشِرَ مَعَ قارُونَ وَ هامانَ، وَ كانَ حَقّاً عَلي اللّهِ أنْ يُدْخِلَهُ النّارَ مَعَ الْمُنافِقينَ.

«وسائل الشّيعة، ج 4، ص 30»

رسول خدا - صلي الله عليه و آله - فرمود: نماز را سبك و ناچيز مشماريد، هر كس نسبت به نمازش بي اعتنا باشد و آنرا سبك و ضايع گرداند همنشين قارون و هامان خواهد گشت و حقّ خداوند است كه او را همراه منافقين در آتش داخل نمايد.